Nationale aanpak concrete doelen voor ruimtelijke adaptatie
Graag sturen we jullie dit pakket vanuit de landelijke Stuurgroep DPRA toe, leesvoer voor onder de Kerstboom! Met gebruik van de ons bekende piramide voor klimaatadaptatie:
Hier staat de download naar de rapportage over het concretiseren van klimaatadaptatiedoelen voor het Deltaprogramma Ruimtelijke Adaptatie (DPRA). Landelijk was er in toenemende mate behoefte om meer houvast te krijgen bij het uitwerken van het hoofddoel van DPRA: een klimaatbestendige ruimtelijke inrichting in 2050.
Even een update:
De stuurgroep DPRA gaf in 2023 opdracht om een nationale aanpak voor het concretiseren van doelen te ontwikkelen. De afgelopen anderhalf jaar is daar hard aan gewerkt door een consortium onder leiding van bureau Ambient, aangestuurd door het kernteam van DPRA. Het idee daarbij was dat meer concrete doelen ook meer aanknopingspunten bieden om de voortgang van klimaatadaptatie te kunnen monitoren, meer gericht kosten-baten afwegingen voor klimaatadaptatiemaatregelen mogelijk te maken en meer gericht eisen te kunnen stellen aan ruimtelijke ontwikkelingen.
Een belangrijk nieuw element in de aanpak is de lagenbenadering van de ‘adaptatiepiramide’.
Met behulp van de ‘adaptatiepiramide’ wordt klimaatbestendigheid uitgesplitst in fundamentele keuzes over de benutting van het water- en bodemsysteem, technische en ruimtelijke maatregelen, en deels ook acceptatie van risico’s. Met dat laatste wordt dan ook verantwoordelijkheid gelegd bij alle betrokken partijen (ook bij de burger) om voorbereid te zijn op calamiteiten en om het herstelvermogen te vergroten.
Naast een beschrijving van de aanpak zijn ook voorbeeld-uitwerkingen opgesteld voor de vier klimaatthema’s wateroverlast, droogte, hitte en gevolgschade van overstromingen/wateroverlast hieronder in voorbeelden uitgewerkt:
Voorbeelduitwerking wateroverlast
Voorbeelduitwerking gevolgbeperkingen overstromingen
Voorbeelduitwerking Droogte
Voorbeelduitwerking Hitte
De stuurgroep DPRA heeft onlangs deze aanpak voor het concretiseren van doelen vastgesteld, met aantal redenen:
– een nationale aanpak helpt zowel decentrale overheden als ook het Rijk om doelen van ruimtelijke adaptatie te concretiseren. Met name willen we naar alle partijen de oproep doen om in de risicodialogen de adaptatiepiramide in te vullen. Dat betekent dat naast het benoemen van maatregelen klimaatbestendigheid ook kan worden vertaald naar (ruimtelijke) keuzes en soms naar een stuk risicoacceptatie.
– Het concretiseren van doelen is maatwerk wat vraagt om prioritering, uitwerking en borging door de partijen in de DPRA-samenwerkingsverbanden, als onderdeel van de cyclische aanpak van DPRA.
– In de voorbeeld-uitwerkingen is zoveel mogelijk aansluiting gezocht bij het Ruimtelijk afwegingskader klimaatadaptieve gebouwde omgeving en de Landelijke Maatlat voor een groene klimaatadaptieve gebouwde omgeving. Het gaat om een aanpak waarmee overheden zelf aan de slag kunnen om concrete (zelfbindende) doelen te formuleren voor ruimtelijke adaptatie. En dus niet om landelijk vastgestelde doelen. De aanpak kan ook een belangrijke bijdrage leveren aan de uitvoering van de Nationale Adaptatiestrategie die momenteel wordt herzien.
– De nationale aanpak concretiseren doelen is bedoeld als raamwerk en biedt aan de gebruikers de mogelijkheid om een selectie van doelen uit te werken, en het ontwikkelpad naar die doelen ook in de tijd uit te zetten. Het gaat erom dat zichtbaar wordt hoe de adaptatiepiramide leidt tot klimaatbestendigheid.
